Φιλμ για τη διδασκαλία της ελληνικής ιστορίας
Tα παρακάτω φιλμ ενδείκνυνται για τη διδασκαλία της σύγχρονης ελληνικής και ευρωπαϊκής ιστορίας και τα περισσότερα είναι διαθέσιμα δωρεάν στο YouTube και σε σχετικές ιστοσελίδες (παρέχονται οι σχετικές συνδέσεις όπου αυτό είναι εφικτό). Φυσικά ο παρακάτω κατάλογος δεν είναι εξαντλητικός, ούτε και αντιπροσωπεύει όλες τις τάσεις του ελληνικού κινηματογράφου, αλλά φιλοδοξεί να λειτουργήσει ως μια αρχική μορφή μιας βάσης δεδομένων ελληνικού και διεθνούς ιστορικού φιλμ που θα ανανεώνεται διαρκώς. Επιπλέον, τα περισσότερα από τα παρακάτω φιλμ προσφέρονται περισσότερο για διδασκαλία στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, αλλά ο τρόπος χρήσης τους πάντα εξαρτάται από τους χειρισμούς του εκπαιδευτικού. Τα φιλμ είναι προτιμότερο να διδάσκονται αποσπασματικά και όχι ολόκληρα, ανάλογα με τις ανάγκες της διδασκαλίας. Για βιβλιογραφία σχετικά με τη χρήση του φιλμ ως εργαλείου διδασκαλίας της ιστορίας, δείτε παρακάτω.
Μακεδονικός Αγώνας: «Ο ανθός της λίμνης- η γέννηση ενός Μακεδονομάχου» του Σταμάτη Τσαρουχά.
Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος: «Η ζωή εν τάφω» του Τάσου Ψαρρά (τηλεοπτική σειρά).
Εθνικός Διχασμός: «Ελευθέριος Βενιζέλος» του Παντελή Βούλγαρη.
Μικρασιατική Καταστροφή: «1922» του Νίκου Κούνδουρου.
Μεσοπόλεμος: «Μέρες του ’36» του Θεόδωρου Αγγελόπουλου, «Μάης» του Τάσου Ψαρρά.
Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος: «Ο Θανάσης στη χώρα της σφαλιάρας» των Ντίνου Κατσουρίδη και Πάνου Γλυκοφρύδη, «Τι έκανες στον πόλεμο Θανάση» του Ντίνου Κατσουρίδη.
Εμφύλιος Πόλεμος: «Ψυχή Βαθιά» του Παντελή Βούλγαρη, «Τα χρόνια της θύελλας» του Νίκου Τζίμα, «Ο Θίασος» του Θεόδωρου Αγγελόπουλου, «Η σκόνη που πέφτει» του Τάσου Ψαρά.
Δεκαετία του 1950: «Η Μαγική Πόλη» του Νίκου Κούνδουρου.
Δεκαετία του 1960: «Ζ» του Κώστα Γαβρά, «Πολίτικη Κουζίνα» του Τάσου Μπουλμέτη, «Συνοικία το όνειρο» του Αλέκου Αλεξανδράκη.
Χούντα των Συνταγματαρχών: «Η ιστορία της Λίλυ» του Ροβήρου Μανθούλη.
Τουρκική εισβολή στην Κύπρο: «Δρόμοι και πορτοκάλια» της Αλίκης Δανέζη- Κνούτσεν.
Μεταπολίτευση: «Ταξίδι στα Κύθηρα» του Θεόδωρου Αγγελόπουλου.
Φιλμ για τη διδασκαλία της ευρωπαϊκής και παγκόσμιας ιστορίας
Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος: «Lawrence of Arabia» του Ντέβιντ Λιν.
Οκτωβριανή Επανάσταση: «Reds», του Γουόρεν Μπίτι, «Battleship Potemkin» του Σεργκέι Άιζενσταιν.
Μεσοπόλεμος, οικονομική κρίση και άνοδος ολοκληρωτικών καθεστώτων: «The grapes of wrath» του Τζον Φορντ,
«For whom the bell tolls» του Σαμ Γουντ, «The great dictator» του Τσάρλι Τσάπλιν.
Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος: «Flags of our fathers» του Κλιντ Ίστγουντ.
Ψυχρός Πόλεμος- Μακαρθισμός: «Goodnight and Good luck» του Τζορτζ Κλούνει.
Το ιστορικό φιλμ: αρθρογραφία και βιβλιογραφία
Burgoyne, R. (2009) ‘Introduction: re-enactment and imagination in the historical film’, Leidschrift. Verleden in beeld. Geschiedenis en mythe in film, 24 (3), 7-18.
Rosenstone, R. (2000) ‘Oliver Stone as Historian’. In Toplin, R. (ed.), Oliver Stone’s USA, Lawrence: University of Kansas. Available at http://citeseerx.ist.psu.edu/viewdoc/download?doi=10.1.1.522.2976&rep=rep1&type=pdf (last access 12/2/2019)
Rosenstone, R. (2001) ‘October as history’, Rethinking History: The Journal of Theory and Practice, 5, 255-274.
Rosenstone, R. (2006) History on Film/Film on History. Great Britain: Pearson Education.
Donelly, D. (2016) ‘Filmic pedagogies in the teaching of history: research on and recommendations for using video in the classroom’, International Journal of historical learning, teaching and research, 14 (1), 113-123.
Λεμονίδου, Ε. (2017). Η ιστορία στη μεγάλη οθόνη. Αθήνα: Ταξιδευτής.
Marcus, A. (2005) ‘“It Is as It Was”: Feature Film in the History Classroom’, The Social Studies, 96 (2), 61-67.Donelly, D. (2016) ‘Filmic pedagogies in the teaching of history: research on and recommendations for using video in the classroom’, International Journal of historical learning, teaching and research, 14 (1), 113-123.
Μαυρομμάτη, Μ. (2019). Διδασκαλία της ιστορίας με φιλμ μυθοπλασίας: αναπτύσσοντας τον κινηματογραφικό γραμματισμό και την ιστορική γνώση, 4ο Πανελλήνιο Συνέδριο ΕΚΕΔΥΣΙ, Παιδαγωγικής Εταιρείας Ελλάδος και Κολλεγίου Αθηνών «Εκπαίδευση στον 21ο αιώνα: Σχολείο και Πολιτισμός». 10-12 Μαΐου 2019.
Mavrommati, M. (2019). Enhancing historical film literacy: a practical framework and findings from an undergraduate classroom, International Journal of Research on History Didactics, History Education, and History Culture. Yearbook of the International Society for History Didactics (JHEC).
Metzger, A. (2010) ‘Maximizing the Educational Power of History Movies in the Classroom’, The Social Studies, 101 (3), 127-136. DOI: 10.1080/00377990903284047
Thanouli, E. (2018). History and film: A tale of two disciplines. Bloomsbury.
Wineburg, S., Mosborg, S., Porat, D. & Duncan, A. (2007) ‘Forrest Gump and the Future of Teaching the Past’, Phi Delta Kappan. 89 (3), 168-177.